Od 10 listo­pa­da 2023 r. w Pol­sce peł­ne zasto­so­wa­nie zna­la­zły prze­pi­sy Roz­po­rzą­dze­nia Par­la­men­tu Euro­pej­skie­go i Rady (UE) 2020/1503 z 7.10.2020 r. w spra­wie euro­pej­skich dostaw­ców usług finan­so­wa­nia spo­łecz­no­ścio­we­go dla przed­się­wzięć gospo­dar­czych oraz zmie­nia­ją­ce roz­po­rzą­dze­nie (UE) 2017/1129 i dyrek­ty­wę (UE) 2019/1937 (Dz.Urz. UE Nr L 347, z 20.10.2020 r.). Do pol­skie­go porząd­ku praw­ne­go zosta­ły one zaim­ple­men­to­wa­ne usta­wą z dnia 7 lip­ca 2022 r. o finan­so­wa­niu spo­łecz­no­ścio­wym dla przed­się­wzięć gospo­dar­czych i pomo­cy kre­dy­to­bior­com.

W wyni­ku tych  zmian legi­sla­cyj­nych rynek crowd­fun­din­gu stał się regu­lo­wa­nym alter­na­tyw­nym ryn­kiem finan­so­wym.

Na jego  pro­fe­sjo­na­li­za­cję wpły­nę­ła przede wszyst­kim regla­men­ta­cja dzia­łal­no­ści plat­form crowd­fun­din­gu – obec­nie na pro­wa­dze­nie takiej plat­for­my trze­ba uzy­skać zezwo­le­nie Komi­sji Nad­zo­ru Finan­so­we­go (KNF). Uzy­ska­nie takiej licen­cji nie jest ani pro­ste ani tanie (max. 4.500 euro), dla­te­go legi­ty­mu­ją się na tę chwi­lę jedy­nie trzy plat­for­my: GPW Pri­va­te Mar­ket, Finansowo.pl oraz Emi­teo. Pro­wa­dze­nie dzia­łal­no­ści finan­so­wa­nia spo­łecz­no­ścio­we­go bez pozwo­le­nia zosta­ło pod­da­ne suro­wym sank­cjom kar­nym i finan­so­wym (grzyw­na do 5 mln zł).

Na tym rola KNF w nowej rze­czy­wi­sto­ści praw­nej crowd­fun­din­gu się nie koń­czy – komi­sja pro­wa­dzi tak­że bie­żą­cy nad­zór nad dzia­łal­no­ścią plat­form crowd­fun­din­gu. Wią­że się to dla plat­form z dodat­ko­wym obcią­że­niem finan­so­wym – rocz­ną opła­tą, wyno­szą­cą  nie wię­cej niż 0,5 proc. śred­niej war­to­ści przy­cho­dów w okre­sie ostat­nich trzech lat obro­to­wych, ale nie mniej niż rów­no­war­tość w zło­tych 750 euro.

Nowe prze­pi­sy kła­dą rów­nież znacz­ny nacisk na wdro­że­nie na plat­for­mach crowd­fun­din­gu dodat­ko­wych funk­cjo­nal­no­ści sta­no­wią­cych środ­ki ochro­ny inwe­sto­rów w posta­ci ich kla­sy­fi­ka­cji na inwe­sto­rów doświad­czo­nych i nie­do­świad­czo­nych oraz wpro­wa­dze­nia dla tych dru­gich „ulgo­wych” zasad inwe­sto­wa­nia.

Pro­wa­dze­nie licen­cjo­no­wa­nej przez KNF plat­for­my crowd­fun­din­gu to nie tyl­ko nowe obo­wiąz­ki, ale rów­nież przy­wi­le­je. Przede wszyst­kim otwie­ra się moż­li­wość trans­gra­nicz­ne­go świad­cze­nia usług finan­so­wa­nia spo­łecz­no­ścio­we­go na tere­nie całej Unii Euro­pej­skiej. Ponad­to istot­nie pod­nie­sio­na zosta­ła mak­sy­mal­na war­tość ofer­ty publicz­nej akcji, któ­ra może być pro­wa­dzo­na poprzez crowd­fun­ding inwe­sty­cyj­ny — do kwo­ty 5.000.000 euro w ramach ofer­ty publicz­nej akcji (limit ofert za okres 12 mie­się­cy). Uprosz­czo­ne wymo­gi ofe­ro­wa­nia zosta­ły przy tym zacho­wa­ne – taka ofer­ta nie pod­le­ga pod reżim pro­spek­to­wy.

Cie­ka­wą nowo­ścią jest wpro­wa­dze­nie moż­li­wo­ści pro­wa­dze­nia przez plat­for­my crowd­fun­din­gu inwe­sty­cyj­ne­go tzw. tabli­cy ogło­szeń, na któ­rej inwe­sto­rzy mogą publi­ko­wać ogło­sze­nia co do zamia­ru kup­na lub sprze­da­ży akcji spół­ek, któ­re były pier­wot­nie ofe­ro­wa­ne na plat­for­mie. Roz­wią­za­nie to ma zapew­nić  inwe­sto­rom płyn­niej­szy obrót papie­ra­mi war­to­ścio­wy­mi emi­ten­ta przed jego debiu­tem na ryn­ku publicz­nym.

Z uwa­gi na omó­wio­ną pro­fe­sjo­na­li­za­cję dzia­łal­no­ści ryn­ku finan­so­wa­nia spo­łecz­no­ścio­we­go na pozio­mie regu­la­cyj­nym oraz nad­cho­dzą­cą sta­bi­li­za­cję na pozio­mie poli­tycz­nym oraz gospo­dar­czym, w naj­bliż­szych latach spo­dzie­wa­ny jest dyna­micz­ny roz­wój crowd­fun­din­gu jako for­my pozy­ska­nia kapi­ta­łu dla przed­się­wzięć na wcze­snym eta­pie roz­wo­ju. Poten­cjał ten dostrze­gła gru­pa kapi­ta­ło­wa Gieł­dy Papie­rów War­to­ścio­wych.

Trze­ba jed­nak pamię­tać, że przede wszyst­kim to powo­dze­nie finan­so­wa­nych pro­jek­tów zagwa­ran­tu­je tej for­mie pozy­ski­wa­nia kapi­ta­łu sil­ną i trwa­łą pozy­cję na ryn­ku inwe­sty­cyj­nym.

Mag­da­le­na Toma­la, rad­ca praw­ny